Site Haritası

ETİYOPYA'DA İSLAM VE MÜSLÜMANLAR

ETİYOPYA’DA İSLAM VE MÜSLÜMANLAR

    Züfikar Bağrıyanık  

AfrikaUzmanı                                                                       

    afsam@afrika.com.tr

      

Etiyopya, Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslam için ilk yayıldıkları bölge olma özelliği taşımaktadır. Falaşalar olarak adlandırılan Afrikalı Yahudiler M.Ö.’den beri Etiyopya’da bulunmaktadırlar. Hıristiyanlığı da ilk resmi din olarak kabul eden ülkedir. En eski Hıristiyan devlet olarak kabul edilir.

Birinci ve ikinci Habeşistan Hicret’leri de bu ülkeye gerçekleştirilmiştir. İslam’ın Medine’den önce Afrika kıtasına yayılmaya başladığı ülke konumundadır. Kanuni Sultan Süleyman zamanında Özdemir Paşa’nın gayretleriyle Osmanlı yönetimi altına girmiş ve Habeş Eyaleti kurulmuştur. 15. yüzyılda ilk defa Habeşistan kralı Avrupa krallıkları ile bağlantıya geçti. İslam’ın bölgede gittikçe yayılması onu böyle bir ittifak arayışına itmiş olabilir. Bu durum Portekiz’in desteklediği Etiyopya İmparatorluğu ile Osmanlı Devletinin desteklediği Adal Sultanlığı arasında Adal Savaşı yapıldı. Bu noktadan sonra Osmanlı ile Portekiz Doğu Afrika’da artık daha sık karşı karşıya geleceklerdi. Bunlardan birisi de Mombasalı Müslümanların isteğiyle Kenya’ya gönderilen Ali Paşa ve askerleridir. Habeş Eyaleti bayrağı üç hilalli ve yıldızlıdır. 1554 yılında kurulmuş ve 1867 yılında yıkılmıştır. Buradaki gelişmeleri takip edebilmek için Osmanlı yönetimi ilk defa 4 Nisan 1912 yılında Necip Has Efendi’yi görevlendirerek 1887 yılında Etiyopya İmparatoru II. Menelik tarafından işgal edilen Harar’da Konsolosluk açmıştır.

Müslümanlar ülke nüfusunun yüzde 65’ini oluşturmasına rağmen nüfus verilerinde yüzde 34 civarında gösterilmektedir. Ülke yönetimi azınlık Hristiyan Tigray kabilesinin elindedir. Hıristiyan azınlık Amerika Birleşik Devletleri ve İsrail’in desteğiyle yıllardır Müslüman çoğunluk üzerinde baskı ve zulümlerini sürdürmektedir. 

Etiyopya’daki Müslümanlar Sünni’dirler. Çeşitli tasavvufi gruplar bulunmaktadır. Addis Ababa’da 1 milyonun üzerinde Müslüman yaşamaktadır. İslam Etiyopya’daki 82 etnik grubun hepsinde bulunmakla birlikte Somali bölgesinin yüzde 98,4’ü, Afar bölgesinin yüzde 95’i ve Oromia bölgesinin yüzde 45’i Müslüman’dır.

Meclisi Ala adında her eyalette bir Meclis var. Bu eyalet meclislerinden temsilcilerin oluşturduğu Etiyopya Yüksek İslam Konseyi var. Etiyopya Devleti Yüksek İslam Konseyi Başkanını 10 yıl önce tutuklamış ve yerine de Ahbaş hareketinden birisini yerleştirmiştir. Yani iktidardaki parti tarafından ele geçirilmiştir.  Fakat bu konsey Müslümanları temsil ediyor görünüyor. Ahbaş Hareketi Etiyopya’nın geleceğindeki en tehlikeli durum olarak görülüyor. Etiyopya iktidar partisi The Ethiopian People's Revolutionary Democratic Front (EPRDF) (Etiyopya Halkçı Devrimci Demokratik Cephe) Müslümanları manipüle etmek, düşünce ve inançlarında şüpheler oluşturmak ve Etiyopya’daki sistemle uyumlu bir Müslüman zihniyet oluşturmak için Ahbaş Hareketi’ni desteklemektedir. Bunun için de bütün kaynaklarını kullanmaktadır. 11 Temmuz 2011 tarihinde EPRDF Ahbaş hareketinin ileri gelenlerinde 15 kişiyi getirerek Harar’da “Harar Ahbash Introduction Conference” (Harar Ahbaş Tanıtım Konferansı) adı altında bir toplantı düzenledi. Bu konferansta Etiyopya Hükümeti ile Ahbaş hareketinin projesinin nasıl başarıya ulaşacağı tartışıldı. Ahbaş hareketinden bir kişi başarıya ulaşması için de Lübnan tarafının daha geride durmasını teklif etti. Etiyopyalı Müslümanların ikna olabilmesi için Etiyopya ile derin ve güçlü tarihi bağları olan Türkiye’den Ahbaş Hareketi ile aynı hedeflere sahip olan bir vakfın Etiyopya’ya davet edilmesi için bir delege gönderilmesine karar verildi. Ayrıca Türkiye’nin Etiyopyalı Müslümanlarla tarihi ve kültürel bağlantıları bu ilişkinin kurulmasını kolaylaştıracağını söylemektedirler. Türkiye’den davet edilmiş olan sufi gruplar uzak durmak zorundadırlar. Bu işe karışacak olanlar bunun vebalinin altından kalkamazlar.

Ahbaş cemaatinin en önemli özelliği fetvâlarındaki açık tutarsızlık ve Kur’an ve sünnetten şer’i nasslarla çelişmesidir. Kâfirlerin mallarını çekmek için oynanan kumarı mübah saymaları ve ekinlerini, hayvanlarını çalmayı (bu hırsızlığın fitneye sebep olmaması şartıyla) câiz saymaları gibi fetvaları bulunmaktadır. Yine, kâfirlerle fâizli alış-verişte bulunmayı câiz saymaları, ihtiyaç sahibi kimselerin haram olan piyango bileti almasını câiz görmeleri. Şüphesiz, bu topluluğun, ümmetin, o mübârek tertemiz âlimlerine olan kinleri; bir olan Allah’a dâvet eden her dâvetçiye, amel ve inançta fazilet asrında yaşamış olanların yolundan gidenlere kalplerinde besledikleri kinin delilidir.

Ahbaş Hareketi diğer gruplar arasında sapık fikirleri ve bozgunculuğu yaymaktadır. Kendi ideolojilerine inanmayanları Kafir olarak nitelemektedirler. Müslümanlar Ahbaş Hareketinin ideolojisine karşı direnmektedirler. Ahbaş Hareketi Müslüman Alimler ve kurumlar tarafından sapık olarak tanımlanmıştır.

Ülkedeki Müslümanlar, Harar bölgesi başta olmak üzere Müslümanların yoğun olarak yaşadığı bölgelerin kasıtlı olarak geri bırakılmakta olduğundan şikâyet etmektedirler. Örneğin turizm konusunda sadece Lalibela ve Aksum’un reklamının yapılarak turistlerin oraya yönlendirilmesi ülkenin Hıristiyan tarihinin ön plana çıkarıldığını gösteriyor. Bunun yanında Müslümanlar tarafından dördüncü kutsal şehir olarak görülen Harar’ın harap hali ise içleri acıtıyor.

Müslüman öğrencilerin üniversiteye girişlerini engellemek için sınav kâğıtlarının okunmasını optik okuma sistemine geçmemektedirler. Bundan dolayı Müslüman öğrencilerin üniversite okuma oranı çok düşük kaldığı tespit edilmiştir.

Ülkemiz tarafından Etiyopyalı öğrencilere sağlanan burslar da yıllardır Etiyopya Hükümeti tarafından çoğunlukla gayrimüslim öğrencilere tahsis edilmiştir. Şu anda Etiyopya istihbaratı Türkiye’de Türkiye’deki Etiyopyalı öğrencilerle ilgili istihbarat çalışması yapmaktadır. Türkiye’de okuyup Etiyopya’ya dönen öğrenciler de tehlike altında bulunmaktadır.

Etiyopya Hükümeti Müslümanları terörize etmektedir. Gittikçe artan bir baskı vardır. Yüzlerce Etiyopyalı Müslüman tutuklanmıştır. Sadece 13 Temmuz tarihinde Awalia Camii’nden 72 kişi tutuklanmıştır. 19 Temmuz 2012 tarihinde de 17 Müslüman lider tutuklanmıştır.  Etiyopya’da Müslümanlar İslami liderlerin seçimi sürecini manipüle etmeye çalışan ve istediği isimlerin seçilmesini için çalışan Etiyopya Hükümetini 8 aydır camilerde  protesto ediyorlar.

20 Temmuz 2012 tarihinde Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa’da Anwar Camii’nde toplanan 1,5 milyon Müslüman sessiz ve barışçıl bir şekilde Woyanne Cuntası’nın Müslümanların içişlerine karışmasını ve manipüle etmesini protesto ettiler.

Tutuklamalar ve işkenceler devam ediyor.  

Üyelik Girişi
Ziyaret Bilgileri
Aktif Ziyaretçi1
Bugün Toplam8
Toplam Ziyaret232308
AFRİKA DERGİSİ

Takvim
AFRİKA STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ
AFRİKA-TÜRKİYE ENSTİTÜSÜ
AFRİKA'DA TASAVVUFİ HAREKETLERİ İNCELEME ENSTİTÜSÜ
Saat